Matsamo Cultural Village in Swaziland is onderdeel geweest van een rondreis van Patricia en Edwin in 2023 naar Zuid-Afrika.
Matsamo – Swaziland
Matsamo is een klein plaatsje in het niemandsland tussen Swaziland en Zuid-Afrika in. Je kunt hier de grens over van Zuid-Afrika naar Swaziland en andersom.
Matsamo Cultural Village
Matsamo Cultural Village is een traditioneel dorp waarin de authentieke Swazi-cultuur goed bewaard is gebleven. Het is vernoemd naar Chief Matsamo, een prominent Shongwe-opperhoofd en tijdgenoot van koning Mswati II. Hij was het eerste Swazi-opperhoofd dat permanent in het gebied verbleef. Als beloning voor zijn loyaliteit bij het verdedigen van het gebied tegen indringers uit het noorden, stond Mswati II toe dat Chief Matsamo de leiding over de regio hield als een vooraanstaand lid van het Swazi-koningshuis. Deze community is 40 man/vrouw groot, het is 1 grote familie.
Opperhoofd van Matsamo Cultural Village
De opperhoofd van het dorp heeft 2 vrouwen en 25 kinderen. Voordat een opperhoofd zijn 2e vrouw krijgt, moet hij toestemming aan zijn 1e vrouw vragen. De 1e vrouw wordt dan Queen en gaat samen met grootmoeder regeren. Als de grootmoeder dood is, dan neemt de Queen het over. De 2e vrouw maakt alles schoon. Een opperhoofd betaalt 15 koeien aan de familie van en voor de vrouw. Vrouwen met een zwarte rok zijn getrouwd. De vrouwen die vrijgezel zijn, hebben gekleurde rokken aan. Dit is om mannen aan te trekken.
Gebruiken bij het trouwen
De bruid blijft bij de vrouwen tot de trouwdag. Haar naam wordt niet genoemd. De man heeft een speer en roept haar naam, waarna ze de zwarte rok aan krijgt. De bruid krijgt dan de speer. Binnen in het huis houdt ze de speer vast uit respect. Ze moet huilen, want dan houdt ze van haar man. De vrouwen zijn na het huwelijk ook verbonden met de voorouders van de man, daarom mogen ze niet scheiden. De vrouw hoeft geen maagd te zijn voor het huwelijk. De man mag echter niet naar vrije vrouwen.
Kinderen van Matsamo Cultural Village
De kinderen die 0 tot 6 jaar oud zijn, slapen bij hun moeder. Als ze 7 tot 12 jaar oud zijn, dan gaan ze naar hun oma. Zodra ze 13 zijn, verblijven ze in kleine hutjes totdat ze gaan trouwen. De kinderen trouwen meestal als ze 18 jaar oud zijn.
Kinderloosheid
Als de man en vrouw kinderloos blijven, dan gaat het echtpaar naar de grootmoeder. Zij zal het probleem oplossen. Ze zal 2 plantjes planten. Het plantje dat het snelst groeit is de vruchtbare partner. Het probleem ligt dus aan degene waarvan het plantje minder snel groeit. Als het aan de bruid ligt, dan gaat de man naar de oudste zuster. Als het probleem bij de man ligt, dan gaan ze naar een broer van de man. Dit blijft geheim. Tegenwoordig zijn ze wat makkelijker geworden in de stam. Ze mogen nu ook kinderen adopteren of kinderen krijgen buiten de stad en bij een andere stam. Vrouwen mogen namelijk niet trouwen met broers.
Rondleiding
Matsamo Cultural Village geeft rondleidingen door het dorp, waarin een bezoek aan de hut van het opperhoofd ook inbegrepen is. Wij krijgen ook een rondleiding door dit mooie dorp. Voordat we naar binnen mogen, moet Ekaya overigens eerst toestemming vragen of we het dorp wel in mogen. Als we de poort door lopen, zien we de mooie hutten al liggen. De mannen bouwen de hutten. Een hut blijft zo’n 25 jaar staan.
Hut Stamhoofd
We mogen de hut van het stamhoofd ook bezoeken. De mannen moeten eerst de hut in, voor het geval er een roofdier in de hut zit. Dat is ter bescherming van de vrouw. Wij mogen dan ook niet eerst de hut in. Onze mannen gaan het eerst naar binnen. Wij wachten geduldig tot ze ons roepen.
De voorwerpen in de hut
De Koeienkop in de hut is het altaar. In de potten zit urine om te kunnen bidden bij hun voorouders. Op het bed liggen houten hoofdkussens. Je ziet ook de zwarte rokken liggen die de getrouwde vrouwen dragen.
Gebruiken rondom intimiteit
De vrouw heeft een eigen hut, maar ze moet het bed altijd klaar hebben voor de man, ook al komt hij niet langs die nacht. De man ligt rechts en de vrouw ligt links op het bed. Vrouwen zullen buigen en respect tonen als de man binnen komt. Hij gebruikt een stok om de vrouw te roepen. Hij klopt met die stok, zodat de vrouw wakker wordt. Hierna kruipt de vrouw naar de man en buigt. De intimiteit vindt daarna plaats. Als de man niet tevreden is, dan zal hij de stok nog een keer gebruiken. Als de man tevreden is, gaat hij terug naar zijn eigen hut. De vrouw mag overigens wel nee zeggen.
Zang- en dansvoorstellingen
Matsamo Cultural Village geeft ook voorstellingen, waarbij ze eeuwenoude volksliederen zingen en ritmische dansvoorstellingen geven. Ze maken muziek met authentieke Afrikaanse instrumenten. Tijdens de voorstelling doen ze ook de beroemde Regendans.
Publiekdansers
Aan het einde van de voorstelling worden sommigen van ons ineens de ‘dansvloer’ op getrokken. Dit is natuurlijk fantastisch!
Samenzijn
Aan het einde van de voorstelling mogen we nog met de stamleden op de foto. Wat een leuk dorp is dit! Zeker het bezoeken waard.
Informatie (2023)
Je kunt meerdere activiteiten boeken bij deze stam. Zo kun je alleen voor de rondleiding met voorstelling gaan (350 ZAR (€ 17,30)), maar je kunt ook Jembé sessies boeken (360 ZAR (€ 17,80)), of een cookingclass volgen (200 tot 490 ZAR). Je kunt hierbij kiezen voor een ontbijt, een lunch of een diner. Ook de cooking classes kun je combineren met een voorstelling.
Recente reacties