Het Stasi Museum in Berlijn is onderdeel geweest van een vakantie van Edwin en Patricia in 2020 naar Berlijn, Duitsland.
Stasi Museum – Duitsland – Berlijn
Het Stasi-Museum is gevestigd in het voormalige hoofdkantoor van het Oost-Duitse Ministerie voor Staatsveiligheid (vaak afgekort tot “Stasi” of “MfS”). In het museum bevinden zich permanente exposities over het ontstaan en het functioneren van de Stasi. Verder zijn de vertrekken van Erich Mielke, het voormalige hoofd van de veiligheidsdienst, te bezichtigen.
Buiten
Buiten begint de tentoonstelling al. Er staan allerlei informatieborden die je langs kunt lopen om voornamelijk nieuwsartikelen te kunnen lezen.
Begane Grond
Eenmaal binnen zien we een informatiebord, een maquette van het complex, een aantal vlaggen, een standbeeld van Vladimir Lenin en een busje waar de gevangenen mee vervoerd werden.
1e-Verdieping – De Missie
Op de eerste verdieping heb je het onderdeel ‘de Missie’. Kort nadat de DDR was opgericht, richtte het SED-regime het ministerie van Staatsveiligheid op als een instelling om zijn machtsmonopolie veilig te stellen. Dit deel van de tentoonstelling beschrijft de oprichting en ontwikkeling van de MfS.
1e Verdieping – De Daders
Een tentoonstelling die ook op de eerste verdieping te zien is, is die van ‘de Daders’. De medewerkers van het ministerie van Staatsveiligheid zijn heel streng geselecteerd. Hun onvoorwaardelijke loyaliteit aan de SED werd onderzocht en er werd van hen verwacht dat ze zichzelf zowel op het werk als in hun privéleven zouden toewijden voor het socialisme. MfS-medewerkers gebruikten verschillende methoden om hun werk uit te voeren. Naast technische bewakingsmethoden waren de onofficiële medewerkers (informanten die mensen die ze kenden namens de MfS bespioneerden) de belangrijkste informatiebron. Het is indrukwekkend om hier doorheen te lopen. Je ziet foto’s van daders en leest dat ze zelfs eigen familieleden en vrienden hebben bespioneerd en aangegeven. Er zijn ook ontzettend veel informanten geweest.
2e Verdieping – Het niveau van de minister
De kamers op dit niveau zijn ontworpen om aan de behoeften van Erich Mielke te voldoen. Hun functie en interieurs bleven grotendeels ongewijzigd ten opzichte van de oplevering van het gebouw in 1961. Je kan deze verdieping bekijken in de staat waarin het bestond toen het diende als kantoor van Erich Mielke. Erg indrukwekkend zijn de ‘relax’ vertrekken, zoals een vertrek met bed, badkamer, kleedkamers en een briefje met een lunchbestelling waar zelfs op staat hoe lang meneer Mielke zijn eitje gekookt wilde hebben.
3e Verdieping – MfS in Actie
De belangrijkste taak van de MfS was het beheersen van de hele bevolking van de DDR. Het verzamelen van informatie was de basis van alles. Op deze manier kon de MfS ook gedragingen herkennen die afweken van hun norm.
Op deze verdieping kun je ook de technieken vinden die ze in die tijd gebruikt hebben om alle mensen af te luisteren en de brieven te onderscheppen en te lezen. Je weet hier gewoon niet wat je ziet. Camera’s in gieters met een schotje, in stropdassen, achter knopen en in (auto)deuren. Ongelofelijk!
De Archieven
Via een andere ingang van het complex kom je aan bij de archieven. Toen het volk steeds meer in opstand kwam, begon de MfS haar dossiers beetje bij beetje te vernietigen. Moedige mensen reageerden door de Stasi-kantoren te bezetten en burgercomités op te richten om te voorkomen dat de dossiers werden vernietigd. De dossiers die over zijn gebleven, worden nog bewaard in dit pand. Ze liggen daar ter inzage voor iedereen. Voor het museum hebben ze de verdiepingen wat ingericht met grote platen met foto’s van hoe de archieven er in die tijd uitzagen.
Dit was het Stasi Museum in Berlijn. Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet meteen enthousiast was toen ik dit museum binnen kwam. Ik vond het begin ook niet erg spannend, maar daar moet je even doorheen bijten. Het museum wordt steeds interessanter, naarmate je verder gaat. Vooral de derde verdieping is indrukwekkend met al die afluistertechnieken. En sommige dingen landen ook pas later. Een ticket kost € 8 (volwassene, 2020). Hiervoor zit er echter nog geen audioguide bij. Deze zal ik je wel aanraden. Voor € 2 heb je een audioguide. Het museum wordt interessanter met de verhalen die ze bij de foto’s en voorwerpen kunnen vertellen. De audioguide is overigens niet beschikbaar in het Nederlands, dus wij hebben het met een Engelse audioguide gedaan. Dit was wel goed te volgen.
Recente reacties