Veenhuizen – Nederland
Veenhuizen is een plaats in de Nederlandse provincie Drenthe. Het dorp telt ongeveer 1.295 inwoners (2020), inclusief een wisselend aantal langgestraften. Veenhuizen heeft erg mooie arbeidershuisjes nog vanuit vroeger. De ambachten die de bewoners uitvoerden stonden op de woningen. Oorspronkelijk vormde Veenhuizen een veen-ontginningsdorp, vandaar de naam.
Gevangenis
Veenhuizen staat ook erg bekend om de gevangenissen die er zijn. Dit is eigenlijk begonnen in 1823, toen er drie grote gestichten voor bedelaars, landlopers en wezen werden gebouwd. Door middel van arbeid op het land en in de vervening zouden zij heropgevoed worden. De gestichten waren grote, vierkante gebouwen. Ieder gebouw leverde onderdak aan gemiddeld 1200 gevangenen, of verpleegden zoals ze toen nog werden genoemd. Ze werden ondergebracht in slaapzalen van 80 mensen, die overdag werden omgebouwd tot werk- en eetzalen. In 1859 nam de rijksoverheid de gestichten over en maakte er in de jaren zeventig van de negentiende eeuw rijkswerkinrichtingen van.
Sinds 1970 leven er in Veenhuizen geen ‘verpleegden’ meer. Het dorp telt nog steeds drie strafinrichtingen, waar in totaal ruim 1.000 gedetineerden vastzitten. Veenhuizen is pas sinds 1981 vrij toegankelijk. Daarvoor mochten (naast de gevangenen) alleen het gevangenispersoneel en hun gezin het dorp in. Wie met pensioen ging of een baan buiten Veenhuizen vond, moest verhuizen.
Gevangenismuseum
Het Tweede Gesticht van Veenhuizen is het enige gesticht dat de tand des tijds heeft doorstaan. In dit gesticht, waarin lange tijd gedetineerden te werk waren gesteld, is tegenwoordig het Gevangenismuseum gevestigd. Dit is ook best indrukwekkend om naartoe te gaan. Je ziet er martelwerktuigen, maar ook de tekeningen, notities en turfstreepjes op de balken en muren maken veel indruk.
De Rode Pannen
De Rode Pannen was een strafgevangenis die in 1939 en 1940 gebouwd is. Het ontleent de naam aan de rode dakpannen die op het gebouw liggen. Deze gevangenis had een extra streng regime. Tot 2008 werd het namelijk gebruikt voor gevangenen die in andere gevangenissen niet of zeer moeilijk te handhaven waren. Door een speciale aanpak te hanteren en met speciaal getrainde bewaarders, probeerde men hier de vaak zeer agressieve gevangenen her op te voeden. Na een verblijf van gemiddeld drie tot vier weken zorgde het merendeel van de gedetineerden er voor om niet meer terug te hoeven.
Een bezoek aan het gevangenismuseum en de Rode Pannen is zeker de moeite waard. Als volwassene betaal je € 10 aan entree (2020), voor een kind van 5 t/m 12 jaar betaal je de helft. Ben je geïnteresseerd? Kijk dan even op hun website voor meer informatie over bijvoorbeeld de openingstijden.
Recente reacties