Het Pantheon is onderdeel van een vakantie van Edwin in 2012 naar Midden-Italië en een rondreis door Italië van Edwin en Patricia in 2021.
Pantheon – Rome
Het Pantheon is een antieke tempel in Rome die herbouwd is in de 2e eeuw na Christus. Op dezelfde plaats stond eerst een eerder Pantheon dat in 80 door brand werd verwoest. In 110 werd het Pantheon door de bliksem getroffen. Keizer Hadrianus liet tussen 119 en 125 het Pantheon geheel herbouwen, waarbij het zijn huidige ronde vorm kreeg. De oorspronkelijke wijdingstekst die Agrippa als opdrachtgever vermeldde werd ook op het nieuwe gebouw aangebracht. Pantheon is Grieks voor πάς pas = elke / θεός theos = god. Een Pantheon betekent dus ‘gewijd aan alle goden’.
Het Pantheon is een van de best bewaard gebleven Romeinse gebouwen ter wereld. Dit dankt het gebouw aan het feit dat het in de 7e eeuw werd omgevormd tot kerk en continu in gebruik is gebleven en onderhouden. Het Pantheon is nog steeds in gebruik als rooms-katholieke kerk en is gewijd aan de Heilige Maria en de martelaren. Het heeft de kerkelijke eretitel basilica minor.
Inscriptie
Op de gevel zie je de letters “M. Agrippa LF Cos. Tertium fecit” staan. Dit is een afkorting van de tekst “Marcus Agrippa Luci filius consul tertium fecit”. Dit betekent weer “Het werd gebouwd door Marco Agrippa, zoon van Lucio, in het jaar van zijn derde consulaat”.
Portiek
Voor het gebouw zie je een portiek met een breedte van 34,2 meter. De portiek bestaat uit 3 rijen Korinthische zuilen (acht in de eerste rij, zestien in totaal).
Rotunda
De rotunda (het ronde deel van het gebouw) zelf heeft een apsis die precies tegenover de ingang ligt. Daarnaast zie je ook 6 nissen die elk gedragen worden door twee Korintische zuilen. Elke nis wordt aan beide zijden met twee Korintische pilasters afgesloten. Tussen de nissen zijn acht ombouwen met beelden. Direct achter het marmer en de ombouwen zitten zware betonnen pijlers. Deze acht pijlers dragen grotendeels het gewicht van de koepel.
Koepel
De koepel zelf heeft vijf ringen met cassetten en een centrale opening, de oculus. De oculus heeft een diameter van 8,7 meter. Deze opening is ook echt open en het regent dus soms naar binnen. Ze hebben daarom de vloer licht hol gemaakt om het regenwater af te kunnen voeren. De diameter van de koepel is gelijk aan de hoogte van de vloer tot aan de oculus, namelijk 43,30 meter. De koepel van het Pantheon bleef tot 1434 de grootste koepel ter wereld. In 1434 kwam namelijk een grotere koepel op de Santa Maria del Fiore in Florence. Deze koepel heeft namelijk een diameter van 45 meter.
Constructie Koepel
De ronde opening in de koepel zorgde ervoor dat de koepel soepel bleef en zo bestand was tegen aardbevingen. Het heeft wel wat voeten in de aarde gehad om zo’n zware koepel te kunnen bouwen. Hiervoor werd een aantal foefjes bedacht. Het gewicht van de koepel werd namelijk beperkt door cassettes (uitsparingen) in de koepel. De wand van de koepel werd naar boven toe steeds dunner en hoger in de koepel werd een lichter materiaal gebruikt dan in de basis ervan. De schil van de koepel is bovenaan bij de oculus 1,2 meter dik en wordt naar onderen toe steeds dikker en rust ten slotte rondom op 7 meter dikke muren.
De afmetingen van het bouwwerk zijn zo berekend dat elk jaar op 21 april (de dag waarop volgens de legende de stad Rome is gesticht) het zonlicht op het middaguur exact op de ingangsportiek valt.
Nisjes met standbeelden
Hieronder op de foto zie je de nisjes met standbeelden en kapelletjes. Van links naar rechts zie je de volgende kapelletjes en standbeelden:
Cappella di San Giuseppe di Terra Santa
Op de foto linksboven zie je de 1e kapel links van de hoofdingang, Cappella di San Giuseppe di Terra Santa. Het marmer van de kapel van ‘Sint Jozef van het Heilige Land’ is nep. Het standbeeld van San Giuseppe e Gesù fanciullo (Sint Jozef en Jezus als kind) komt uit 1550 en is gemaakt door Vincenzo de Rossi, een leerling van Bernini en Baccio Bandinelli.
Grafmonument koning Umberto I & koningin Margherita di Savoia
Op de middelste foto van de bovenrij zie je de 2e kapel van links. Deze kapel was eerst gewijd aan de aartsengel Michael en later aan de apostel Thomas. Nu zit het grafmonument van koning Umberto I en koningin Margherita di Savoia in deze kapel. Koning Umberto I is de zoon van koning Vittorio Emanuele II, wiens grafmonument je ook in het Pantheon vindt. Het grafmonument van koning Umberto I en koningin Margherita di Savoia is gemaakt door Giuseppe Sacconi.
De tombe is gemaakt uit albast en wordt bekroond door een bronzen kussen dat gedeeltelijk is verguld. De groep van de twee bronzen leeuwen die de plaquette ophouden is een werk van Diego Sarti. Het ontwerp van zowel de kapel als van de tombe is van Sacconi. Na diens dood werd het werk afgemaakt door zijn leerling Guido Cirilli. Ook Umberto’s vrouw, koningin Margherita di Savoia, ligt hier begraven. Zij stierf 26 jaar later dan haar man en is bijgezet. In de achterwand bevindt zich een gedenksteen.
Cappella dell’Annunciazione
Op de foto rechtsboven zie je de 1e kapel rechts, de Cappella dell’Annunciazione. Het fresco dat tegen de achterwand van de kapel is aangebracht, dateert omstreeks 1645 a 1650. Men vermoedt dat het een fresco is van Melozzo da Forlì, volgens anderen is het eerder een werk van Antoniazzo Romano of Mattia de Majo.
Aedicula
Op de foto linksonder zie je de Aedicula die tussen de vierde en de vijfde kapel staat. Dit is een beeld van San Erasio (Sint Rasius), gemaakt door Francesco Moderati.
Cappella del Crocifisso
Op de foto rechtsonder zie je Cappella del Crocifisso. Het houten kruisbeeld op het altaar dateert uit de 15e eeuw. In de nissen van deze kapel is de bakstenen muur van het Pantheon zichtbaar.
Apsis en hoofdaltaar
Op de foto hieronder zie je de Apsis met het hoogaltaar. Dit ligt recht tegenover de hoofdingang. Alessandro Specchi heeft het hoogaltaar gebouwd. Waar nu het hoogaltaar staat, stond in de Oudheid een beeld van Jupiter. Het hoogaltaar komt uit 1719 en de decoratie van de apsis werd besteld door paus Clemens XI. Het koor werd pas in 1840 toegevoegd naar een ontwerp van Luigi Poletti.
In de apsis is een kopie van een 13e eeuwse Byzantijnse Madonna-icoon in een vergulde omlijsting aangebracht. Het origineel hangt in de Cappella Canonica in het apostolisch paleis van het Vaticaan. In de vloer van het koor zijn drie herdenkingsplaquettes aangebracht.
Grafmonument Koning Vittorio Emanuele II
Op de linkerfoto hieronder zie je de 2e middenkapel die oorspronkelijk is gewijd aan de Heilige Geest. Nu zit het grafmonument van koning Vittorio Emanuele II er in. Vittorio Emanuele II leefde van 1820 tot 1878. Hij was de 1e koning van het verenigde Italië.
De koning rust in een eenvoudige, zwart-bronzen graftombe die bekroond wordt door de Romeinse adelaar en het wapen van het Huis van Savoie. De tombe is gemaakt met het brons van omgesmolten kanonnen van de Engelenburcht. Op deze manier kwam het door Urbanus VIII geroofde brons gedeeltelijk en in een andere vorm terug naar zijn oorspronkelijke plaats. Het monument is gemaakt door Manfredio Manfredi.
Graf van Rafael
Op de rechterfoto hierboven zie je de Aedicula die zich tussen de 5e en 6e kapel bevindt. Deze nis dateert uit 1811 en is ontworpen door Antonio Munoz. In deze nis zie je ook het graf van Rafael (Raffaello Sanzio). Rafael werd geboren op Goede Vrijdag 28 maart 1483 en stierf op 6 april 1520, eveneens een Goede Vrijdag. Hij stief waarschijnlijk van uitputting. Er wordt verteld dat op die dag de aarde beefde en dat er scheuren ontstonden in de muren van de naar Rafael genoemde loggia’s in het Vaticaan. Zelfs paus Leo X schijnt in tranen te zijn uitgebarsten.
Links op dezelfde foto zie je een borstbeeld van Rafael. Dit is in 1833 gemaakt door Giuseppe de Fabris. In het midden van deze foto zie je een beeld van Madonna del Sasso (Madonna van de rots). Dit standbeeld is in 1520 gemaakt door Lorenzetto, een leerling van Rafael. Het beeld dankt zijn naam aan de steen waarop de Madonna haar linkse voet laat rusten.
Fontana del Pantheon
Voor het Pantheon vind je het Piazza della Rotonda. In het midden van dit plein ligt de Fontana del Pantheon. Deze fontein werd in 1575 ontworpen door Giacomo della Porta. Paus Gregorius XIII gaf de opdracht en Leonardo Sormani plaatste de marmeren fontein. De Fontana del Pantheon wordt gevoed door de watertoevoer langs de herstelde Aqua Virgo.
In 1711 gaf paus Clemens XI de opdracht om een rode marmeren Egyptische obelisk van Ramses II aan de fontein toe te voegen. Filippo Barigioni heeft deze obelisk aan de fontein toegevoegd. De Macuteo obelisk was gerecupereerd van de voormalige Tempel van Isis en Serapis en in 1655 opgegraven in de tuin van de Santa Maria sopra Minerva. De obelisk werd op een sokkel met vier marmeren dolfijnen geplaatst. In 1886 werden de originele figuren verwijderd en vervangen door kopieën van Luigi Amici. De originelen staan nu in het gemeentelijke Museo di Roma in het Palazzo Braschi aan de Piazza San Pantaleo in Rome.
Informatie
Openingstijden
Het Pantheon is elke dag open van 9.00 tot 19.00 uur. Je moet echter wel minimaal 30 minuten voor sluitingstijd binnen zijn, anders kom je niet meer binnen. Op 1 januari, 15 augustus en 25 december is het Pantheon gesloten.
Entreeprijs
Het Pantheon is gratis. Er staat echter wel altijd een flinke rij voor de tempel. Zorg dus dat je er op tijd bent. Je kunt echter bij de balie wel rondleidingen met gidsen boeken of een audioguide huren.
Adres
Het Pantheon bevindt zich op het Piazza della Rotonda.
Website
Als je meer informatie wilt, kijk dan even bij het Pantheon zelf op hun website.
Recente reacties