IJlst – Friesland – Nederland
IJlst is een klein, knus stadje in Friesland (Nederland) met 3.055 inwoners (2019). Dit kleine stadje heeft sinds 1268 stadsrechten, het is daarmee de vierde stad (na Stavoren, Hindeloopen en Harlingen) in Friesland die stadsrechten kreeg.
Als je IJlst via het schelpenpaadje binnen komt lopen, dan zie je al snel twee molens voor je verschijnen, de Terpensmole en de Rat.
Terpensmole
De Terpensmole (voorheen Himmole) is een poldermolen van het type spinnenkop. De molen stond oorspronkelijk in Sneek, waar hij in 1981-1982 gerestaureerd werd. Op de Nationale Molendag werd de Terpensmole op 8 mei 1982 officieel door de burgemeester van Sneek in gebruik gesteld. Na een roedebreuk in 2008 werd besloten de molen te verplaatsen naar IJlst. Op zijn huidige locatie bemaalt hij op vrijwillige basis een polder.
Houtzaagmolen de Rat
Houtzaagmolen de Rat ligt aan de oever van de Geeuw. De molen is nog volop in bedrijf. Stammen grove den, lariks en iepenhout zijn houtsoorten die in de Rat worden gezaagd. Het geluid van de draaiende wieken, het gestamp van de op- en neergaande zaagramen, de geur van vers gezaagd hout; hier ervaar je nog het houtzagersambacht zoals dat al ruim drie eeuwen in De Rat dagelijks wordt uitgeoefend. Voor € 2 (2020) mag je een kijkje binnen kijken. Kijk dan wel even van tevoren op hun website, want ze zijn niet alle dagen van de week open.
11-Steden Fontein
Een klein stukje verder dan de molen staat de 11-steden fontein van IJlst, de ‘Onsterfelijke Bloemen – Rikka’ van Shinji Ohmaki.
Als je een stukje verder IJlst in loopt, dan kom je aan bij een bruggetje over de Tsjerkesleat:
EE-Gracht
Nog een stukje verder kom je aan bij de EE-Gracht. De Oude Ee of Ye was een rivier tussen de Zuiderzee of een voorloper ervan en de Middelzee. Van de Ee zijn nog slechts een paar delen over. Een ervan vormt de centrale as van de stad en ziet er uit als een gracht. De straat loopt pal langs de huizen en de tuinen liggen aan de overkant van de straat aan de kant van de Ee. Deze aan het water grenzende tuintjes horen bij de aan de grachten liggende huizen. Ze werden vroeger gebruikt om de was te bleken. De tuinen zijn voor een deel nog steeds in particuliere handen.
Nooitgedagt-Fabriek
De firma Nooitgedagt fabriceerde gereedschappen, houten speelgoed en schaatsen. Rond 1990 verhuisde de fabriek naar het industrieterrein. Delen van de oude fabriek zijn inmiddels gesloopt. Er staat nog één oud gebouw, het zogenoemde ‘giele stientsjes’-gebouw, de eerste Nooitgedagt-fabriek. Dit gebouw is gerenoveerd. In 2007 werd de schoorsteen van de fabriek gerenoveerd, waarbij deze tot de oorspronkelijke hoogte is teruggebracht. Echter was het niet zoals vroeger gemetseld, maar in de vorm van een stalen skeletsel (kunstwerk).
De firma Nooitgedagt was niet de enige die schaatsen maakte in IJlst. Timmerman De Vries maakte schaatsen voor diverse bedrijven in Friesland. Zijn bedrijfsgebouw aan de Uilenburg in IJlst komt uit 1880. In 1922 richtte hij met zijn zoon Willem de Vries de schaatsenfabriek Frisia op. Het bedrijf produceerde zo’n 10.000 schaatsen per jaar. In 1991 werd het bedrijf verkocht. Het bedrijfsgebouw aan de Uilenburg is sinds 2000 ingeschreven in het rijksmonumentenregister.
Galamagrachtbrug
De Frisia schaatsenfabriek ligt tegenover de Galamagrachtbrug, een brug in IJlst die in de zomer bijna de hele dag open staat. Het is wel een schattig ophaalbruggetje.
Stadslaankerk
De Stadslaankerk stamt uit 1911 naar een ontwerp van architect Ane Nauta. Het is een gereformeerde kerk met een orgel uit 1836. In 1984 is het orgel gerestaureerd. Het is een rijksmonument.
En dat was het mooie stadje IJlst in Friesland (Nederland) alweer. Een mooi, klein en knus stadje.
Recente reacties