Kerken & Kathedralen – Zweden

Op deze pagina staan alle kerken en kathedralen in Zweden die we gezien hebben. Het zijn er helaas niet zoveel, maar toch een indruk van een paar kerkjes. De kerkjes in Zweden hebben vaak wat bredere puntige torentjes.

Karlstad

Domtoren

Op het centrale plein van Karlstad staat de Dom van Karlstad. Op het eiland Tingvallaön in de rivier Klarälven heeft met zekerheid sinds de 14e eeuw een kerk gestaan. Tijdens de grote stadsbrand in 1616 brandde deze kerk af. Op dezelfde locatie werd een nieuwe kerk gebouwd. Deze kerk werd in 1647 tot domkerk verheven toen koningin Christina I van Karlstad een bisschopsstad maakte. In 1719 werd ook deze kerk verwoest door het vuur. Na de brand besloot men de derde kerk op een andere, hoger gelegen, plek te herbouwen, een plek waar geen gevaar voor overstroming bestond, de bouwgrond stabieler was en het risico op brand geringer.

In 1723 werd begonnen met de bouw van een derde kerk. De saksische bouwmeester Christian Haller heeft deze kerk ontworpen. Op 2 juli 1730 is de kerk ingewijd. De tien meter hoge houten toren op de kruising van de kerk is in 1792 ingestort. Naast de kerk stond een vrijstaande lage houten toren voor de klokken. In de jaren 1735-1737 werd een kerktoren aangebouwd waarin de klokken uit de oude toren kwamen te hangen. Op 2 juli 1865 werd Karlstad door een grote brand getroffen. Het dak en de toren van de domkerk werden verwoest, de klokken smolten en de rookschade was groot, maar de gewelven hielden het. In de jaren 1870 volgde het herstel van de kerk. De kerk kreeg door architect Albert Törnqvist haar huidige neoclassicistische uitstraling en de toren kreeg een nieuwe bekroning met een hoge spits en ingebouwd uurwerk.

Malmö

Caroli Kerk

Een stukje meer naar het oosten toe, vind je de Caroli kerk. Deze kerk is een voormalige kerk die in 1880 gebouwd werd en die vernoemd is naar koning Carl XI van Zweden. De eerste Carolikerk werd gebouwd in 1680, op dezelfde plek als het huidige gebouw. De kerk stond ook bekend als ‘de Duitse kerk’ en de diensten werden gehouden in de Duitse taal voor de Duitse kooplieden en ambachtslieden van Malmö. In 2010 werd de kerk ontwijd en werd het gebouw onderdeel van het Caroli-winkelcentrum.

Malmö

Sankt Petri Kerk

De Sint-Pieterskerk in Malmö is de oudste kerk in Malmö, het oudst bewaarde bakstenen gebouw en oorspronkelijk de enige parochiekerk van de stad. De bouw van de nu zichtbare kerk begon in het begin van de 14e eeuw, ter vervanging van een oudere Romaanse kerk op dezelfde locatie. Het werd waarschijnlijk ingehuldigd in 1319 en gewijd aan de heiligen Peter en Paul, maar de bouw was pas rond 1380 voltooid. De kerk is een voorbeeld van baksteengotische architectuur met invloeden uit de Franse gotische architectuur. De kerk werd gebouwd met rode bakstenen en werd gebouwd als een gotische basiliek met een westelijke kerktoren en een dwarsschip dat aansluit op de kooromgang van het vijfhoekige koor.

De kerk is sinds de bouw verschillende keren gewijzigd. De oorspronkelijke kerktoren stortte in 1420 in, waardoor de kerk een nieuwe toren kreeg en nieuwe gewelven die het plafond in het westelijke deel van het gebouw ondersteunden. Al in 1442 stortte de toren opnieuw gedeeltelijk in en moest hij worden herbouwd. De 98 meter hoge toren werd echter pas in 1890 herbouwd, toen het na een renovatie zijn huidige uiterlijk kreeg.  Aan het einde van de 15e en het begin van de 16e eeuw werden vijf zijkapellen gebouwd, waarvan er tot op de dag van vandaag drie bewaard zijn gebleven. Twee van hen zijn vernoemd naar de heiligen Anna en Maria, de derde was opgedragen aan Sint-Joris, maar wordt in de volksmond ‘Krämarkapellet’ (de kapel van de verkopers) genoemd. Deze laatste zijkapel werd gebouwd voor Malmö’s gilde van lakenhandelaren, maar werd gebruikt door verschillende gilden van de stad waarvan de wapenschilden nog steeds in de kapel te zien zijn. Het kerkportaal werd enige tijd na 1420 gebouwd.

Malmö

Sint-Janskerk

In de wijk Innerstaden, ligt de Sint-Janskerk. Deze kerk is ontworpen door Axel Anderberg en gebouwd van 1903 tot 1907. De stijl van de Sint-Janskerk is Art Nouveau. Art Nouveau was net in de mode geraakt in Zweden met de zachte, afgeronde vormen. De kerk is rijkelijk versierd met rozen, engelen, bloemen en bladeren en wordt vaak de rozenkerk of engelenkerk genoemd. De kerk is opgetrokken in rode baksteen op een granieten sokkel en het dak heeft emaille tegels. In totaal zijn er ongeveer 20 verschillende soorten natuursteen verwerkt in de ornamenten van de kerk. Om de komst van een nieuw tijdperk te markeren, plaatste de architect de toren en de wapenkamer niet zoals gebruikelijk op het westen, maar aan de noordzijde van de kerk, net naast het heiligdom. 

Binnenin de kerk is het ook mooi. De kerk is gebouwd met een driebeukig schip met twee korte kruisarmen en een koor in de vorm van een vijfzijdige halve boog en apsis in dezelfde vorm. Het middenschip is zeer breed ten opzichte van de zijbeuken, die slechts smalle zijbeuken vormen. Alles en iedereen moet een plek hebben. Het wordt opgevat als de ruime omhelzing van God. In de kruisarmen bevinden zich de doopkapel (noord) en de Mariakapel (zuid). De kerk wordt vaak de ‘Kerk van de Rozen’ genoemd. Er zijn hier meer dan duizend rozen, uitgehouwen in hout, uitgehouwen in steen en geschilderd op de muren. De roos is een oud symbool van Christus. Volgens de legende viel er een druppel bloed op het mos onder het kruis. Daar groeide een roos. De vijf wonden van Jezus aan het kruis worden gesymboliseerd door vijf rode rozen. De roos is ook een symbool van liefde en van stilte en gelofte van stilte. Het houtsnijwerk werd uitgevoerd door houtbeeldhouwers Erik Sellberg, Gustaf Andersson, Emil Josefsson en Nils Sjölin. 

De Sint-Janskerk is niet alleen de Kerk van de Rozen, maar wordt ook vaak de Kerk van de Engelen genoemd. De engelen zijn zowel terug te vinden in de muurschilderingen samen met bloem- en bladranken en vruchten in Art Nouveau-stijl als in houtsnijwerk rond het hoofdaltaar. Het hoofdaltaar werd in 1907 gemaakt van grijze Bremer-zandsteen. Het zijaltaar in de Mariakapel is in 1958 gemaakt van tandgehouwen, grijze kalksteen. Het altaar bestaat uit een gladde schijf met schuine zijden. De schuine zijden zijn getand, evenals de drie rechtopstaande steunen waarop het altaarstuk rust. Het altaar werd geschonken door mevrouw Hanna Bååth. 

In de Mariakapel staat ook een icoon van Maria met het kindje Jezus. In de doopkapel bevindt zich een achthoekige doopvont in Bremersand-steen, gemaakt in 1907 door de beeldhouwer Christoffer Keppner uit Malmö. De preekstoel uit 1907 is gemaakt van gebeeldhouwd eikenhout en rust op een zandstenen rots, versierd met rozen en doornen. Op de preekstoel zijn vijf velden met houtsnijwerk gemaakt door de beeldhouwer Carl Andersson. Verhalen uit het leven van Jezus komen hier voor: de geboorte, de doop, de preek in de tempel, Getsemane en de opstanding.

Mora

Kerk van de Aartsengel Michael

Mora heeft ook een mooi kerkje. De kerk van de Aartsengel Michael in Mora behoort tot de parochie van Mora. De kerk is in de 16e eeuw opgericht. De beeltenis van Michaël en de draak, zoals te zien in het beeld ten zuidwesten van de hoofdpoort van de kerk, werd in 1946 aangenomen als het wapen van Mora en is tot op de dag van vandaag in gebruik. De foto is een foto van de klokkentoren die aan de andere kant van de weg staat. Op de rand van de toren staat: ‘CarlXI 1673 heeft de toren laten bouwen’. Het oudste deel van de kerk ligt in Zorngården, het vroegere woonhuis en atelier van Zorn.

Säfsbyn

Säfsnäs-kerk

Het kerkje van Säfsbyn is de parochiekerk in de parochie Gränge-Säfsnäs in het bisdom Västerås. De bouw van de kerk begon in 1758 en ze werd ingewijd op 5 september 1762. De kerk is een gewone kruiskerk, gebouwd van hout. In 1959 is er een renovatie geweest. De originele ijzeren platen, die tot dan toe het dak bedekten, werden nu vervangen door koper. Het belfort, met drie klokken, werd voltooid in 1787. De kleinste is uit 1637, de grote klok uit 1771 en de middelste klok uit 1872. De twee grotere worden elektrisch bediend. In 1897 werd de grote klok herschikt en vergroot.